Yönetim Kurulu üyeliğini yürüttüğüm EMCC-European Mentoring and Coaching Council ya da dilimizdeki haliyle “Avrupa Yönderlik ve Koçluk Derneği” olarak 8-9 Ekim tarihlerinde “ Koçluk ve Mentorluk her Kurum ve Birey için Çare mi? “başlıklı bir zirve gerçekleştirdik. İş ve koçluk dünyasından birçok önemli ismi bir araya getiren zirve kapsamında öğrenci koçluğunu uzun bir zamandır sistematik olarak uygulayan Feyziye Mektepleri Vakfı Işık Okulları Kurucu Temsilcisi ve Eğitim Programları Direktörü Sn. Müge Yalım Alpan’ı ve koçluğun fayda etkisini bizzat yaşamış 11.sınıf öğrencisi sevgili Melis Duraduryan’ı ağırladık. Moderatörlüğünü yürüttüğüm sohbette öğrenci koçluk görüşmelerinin ya da “ koçvari görüşme” dediğimiz koçluk becerileri ve araçları ile zenginleştirilmiş görüşmelerin öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal gelişimleri üzerindeki etkilerini görüştük.
“Koçvari yaklaşımı” detaylıca açıklamadan önce koçluğun tanımına bir bakalım. Koçluğu tanımlamak için uzun cümleler kurabiliriz elbette ancak tek bir cümle ile akılda kalan bir tanım yazmak istersek aşağıdaki paragrafı kullanabiliriz .
Koçluk; tamamen koçluk alan kişinin öncelikleri doğrultusunda ve karşılıklı güven ortamında gerçekleşen bir paylaşımdır. Tanımda geçen iki kelime “öncelikler ve karşılıklı güven’ koçluğun özünü anlatan kelimelerdir aslında. Danışanın kendi belirlediği gündem doğrultusunda, koçluğun etik ilkelerinin verdiği güven ortamı ile kendini duyduğu, potansiyelini keşfettiği görüşmelerdir.
Peki koçvari yaklaşım ve koçvari öğretmenlik nasıl açıklanabilir? Koçvari yaklaşım kişinin potansiyeline saygı duyan, koçluğun en önemli ilkelerinden biri olan; danışanı yönlendirmeden, akıl vermeden, onun kendi doğrularını bulmasını sağlayan bir iletişim şekli ile öne çıkar. Bir cümle ile ifade etmek gerekirse “Olaylara, kişilere ve kişilerarası diyaloglara koçluk zihniyeti ile bakan, koçluk ilkelerinden, araçlarından ve becerilerinden ilham alan” bir yaklaşımdır. Koçvari yaklaşım ifadesinin ebeveynler ve liderler için kullanıldığını duymuş olabilirsiniz, ben bu yazının konusuna gönderme yaparak koçvari öğretmenlik ve öğrenciler ile yapılabilecek, yapılandırılmış koçvari görüşmelerden bahsetmek istiyorum.
Koçvari yaklaşım, “Olaylara, kişilere ve kişilerarası diyaloglara koçluk zihniyeti ile bakan, koçluk ilkelerinden, araçlarından ve becerilerinden ilham alan” bir yaklaşımdır.
Koçvari görüşme, koçluk becerileri ile yapılandırılmış, koçluğun temel ilkelerini benimseyen, danışan ya da öğrencinin gündemi üzerinde yapılan görüşmelerdir. Okul ortamını ve öğrencileri düşündüğümüzde öğrenciler aşağıda listelediğim konularla ilgili öğretmenleri ile koçvari görüşmeler yapabilirler.
- Kendini daha iyi tanımak
- Hayatının sorumluluğunu almak
- İlişkileri daha iyi yönetmek
- Motivasyon azlığı
- Çalışma becerileri ve yöntemlerini keşfetmek
- Zaman yönetimi becerisi kazanmak
- Hedef belirlemek ve belirlenen hedefe ulaşma konusunda aksiyon adımları belirlemek
Güçlü bir koçvari bir görüşme ortamı yaratmak içinse aşağıda belirttiğim bu şartların olması gerekir.
- Yargısız Olmak
- Önceliklendirme
- İnanç
- Cesaret
Elbette koçvari görüşmeleri okul sisteminin içine yerleştirmek öncelikle yukarıdaki şartların oluşmasında en büyük paya sahip öğretmenlere verilecek eğitimlerle mümkündür. Koçluğun temel felsefesinin koçluk zihniyeti ile harmanlandığı, temel koçluk becerilerini ve araçlarını pratik uygulamalarla hayata geçirmeyi hedefleyen eğitimlerle öğretmenler öğrencinin belirlediği gündem üzerinde yapılandırılmış görüşmeler yaparlar. Temel amaç “yargıdan” ve öğretmenliğin temelinde bulunan bilgi aktarma “durumundan uzakta öğrencilere koçvari yaklaşımla kendilerini anlama ve ifade etme fırsatı tanımaktır. Peki bu tarz görüşmelerin öğrenci üzerinde nasıl bir etkisi vardır? Kendini bu şekilde ifade etme şansı verilmiş öğrencilerin farkındalıkları artar, motivasyon ve özgüvenlerinde yükselme gözlemlenir, hedef koyma yetkinlikleri güçlenir, daha esnek olurlar ve her şeyden önemlisi kendilerine inanmaya başlarlar.
Koçvari yaklaşımın benimsendiği okullarda sadece öğrenciler değil öğretmenler de bir takım becerilerini geliştirirler. Bir öğretmen için en büyük kazanım, bu yaklaşım sayesinde öğrencilerini farklı bir perspektiften tanıma şansına sahip olmasıdır. Bir öğretmenin kendini öğrencisinin hayallerine ve hedeflerine giden yolda kolaylaştırıcı kimliğiyle fark etmesi ve bu kimliği ile öğrencilerinde fark yarattığını hissetmesi öğretmenlik becerilerini her anlamda olumlu etkileyen bir durumdur.
Sonuç olarak, koçluk zihniyetini benimsemiş öğretmenler ve öğrenciler arasındaki diyaloglar birbirini anlayan, empati duygusunun önde olduğu ve öğrencinin yargısızca dinlendiğini hissettiği iletişim şekilleridir. Şüphesiz iletişimdeki bu farklılık olumlu okul ikliminin oluşmasına da katkılar sağlıyor.
